Okres brandenburski

Rodzina Richthofen wywodzi się od Paulusa Praetoriusa (1521-1565), potocznie zwanego Schultheiß. W 1562 roku Paulus Praetorius za zgodą cesarza zaadoptował Samuela Schmidta, syna swojego młodo zmarłego przyjaciela Sebastiana Fabera (Schmidta), z którym znał się od czasów uniwersyteckich. Sebastian był uczniem Marcina Lutra oraz protestanckim pastorem w kościele świętego Mikołaja w Poczdamie. Paulus Praetorius powierzył swojemu adoptowanemu synowi Samuelowi Schmidtowi herb rodzinny, który został nadany rodzinie Praetorius przez cesarza Ferdynanda I jako oznakę szlachectwa. Potwierdzający to dokument przechowywany jest w austriackim Archiwum Państwowym w Wiedniu. Od pokoleń rodzina Richthofen darzy nieustającym szacunkiem swoich przodków: Paulusa i Samuela Praetoriusa.

Wizerunek Paulusa Praetoriusa (1521-1565) autorstwa Martina Seidela

Paulus Praetorius urodził się w Bernau koło Berlina, jako syn piwowara i wnuk burmistrza. Po studiach na uniwersytecie w Frankfurcie nad Odrą, zwanym „Viadriną”, został dyrektorem szkoły w Bernau. Elektor Joachim II powierzył mu edukację swoich młodszych synów. Paulus Praetorius był również doradcą młodego arcybiskupa Magdeburgi i administratorem diecezji Halberstadt, elektoratu księcia Friedricha z Brandenburgi. Po śmierci Friedricha z Brandenburgi, który zmarł mając zaledwie 22 lata, Paulus Praetorius został doradcą jego sukcesora – Sigismunda z Brandenburgii, przyrodniego brata przedwcześnie zmarłego Friedricha. Paulus Praetorius był  nie tylko doradcą administracyjnym diecezji, ale również reprezentował Sigismunda z Branderburgii w misjach dyplomatycznych. Popierał między innymi starania Rady Miejskiej w Halle, która miała zamiar przekształcić dawny klasztor w gimnazjum oparte na naukach Marcina Lutra. Paulus Praetorius utrzymywał bliskie kontakty z kręgiem znanych reformatorów – jego korespondencja z Philippem Melanchtonem zachowała się w dobrym stanie do dnia dzisiejszego. Paulus Praetorius zajmował się również pisaniem rozpraw historycznych, które zostały wydrukowane we Frankfurcie nad Odrą. Książę Sigismund i Paulus Praetorius zlecili artyście rzeźbiarzowi Hansowi Schenk (zwanemu również Scheußlich), wybudowanie w katedrze Halberstadt grobowca w stylu renesansowym. Grobowiec ten jest uznany za jedną z najważniejszych prac Schenka. Do dzisiaj przetrwały pamiątki po Paulusie Praetoriusie, na przykład poświęcona mu płaskorzeźba, wyryta w piaskowcu w kościele Świętego Mikołaja w Berlinie, czy obraz olejny w gotyckim kościele NMP w Bernau, który Paulus Praetorius podarował kościołowi chcąc uczcić w ten sposób pamięć swoich rodziców. Autorstwo obrazu przedstawiającego zmartwychwstanie Jezusa pokonującego śmierć, przypisuje się dworskiemu malarzowi Michelowi Ribesteinowi.

Obraz Ribesteina z kościoła NMP w Bernau

Paulus Praetorius zlecał artystom wykonanie przeróżnych dzieł , między innymi medalionu wykonanego prawdopodobnie przez Schenka, oraz odrestaurowanie nagrobka na cmentarzu „Stadtgottesacker” w Halle. Cmentarz ten jako jedyny uznany jest za unikalny zabytek okresu niemieckiego renesansu. Na cmentarzu tym został pochowany Paulus Praetorius. Ostatnią wolą Paulusa Praetoriusa było założenie fundacji wspierającej utalentowane dzieci z ubogich rodzin, pochodzących z jego rodzinnego miasta. Zapisany w testamencie majątek zamożnego Paulusa Praetoriusa służył fundacji aż do dwudziestego wieku, kiedy to z powodu wielkiej inflacji majątek stracił swoją wartość. Więcej informacji dotyczących Paulusa Praetoriusa pojawiło się dopiero po zjednoczeniu Niemiec w 1989 roku. W 1995 roku gimnazjum w Bernau, rodzinnym mieście Paulusa Praetoriusa, nazwane zostało jego imieniem. Adoptowany syn Paulusa, Samuel Praetorius, studiował prawo na Uniwersytecie w Wittenbergu i na Uniwersytecie w Frankfurcie nad Odrą, zwanym „Viadriną”, gdzie został dziekanem i syndykiem wydziału prawa. W późniejszych latach życia był również radnym, sędzią, oraz burmistrzem Frankfurtu nad Odrą.

Syn Samuela, Tobias Praetorius (1576-1644) również studiował prawo na uniwersytecie „Viadrina ”. Ogromny wpływ na jego życie a także losy całej rodziny Richthofen, miała znajomość z Christophem von Schaffgotsch, właścicielem okazałego majątku w okolicach Karkonoszy na Śląsku. Christoph von Schaffgotsch zmarł młodo w 1601 roku, osierocając sześcioletniego syna Hansa Ullricha von Schaffgotsch. Poproszono wtedy Tobiasa Paetoriusa, by został wychowawcą Hansa Ullricha. Małżeństwo Tobiasa Paetoriusa powiązało go ze śląską rodziną Böhm von Böhmfeld, a jego wychowanek uczynił go zarządcą majątku Schmiedeberg. Prawdopodobnie wtedy to dojrzało w nim pragnienie posiadania własnego majątku ziemskiego. W czasie wojny trzydziestoletniej Hans Ullrich von Schaffgotsch, pomimo ewangielickiego wyznania, został wyniesiony do rangi generała monarchii habsburskiej. Tobias Praetorius udzielał mu finansowego poparcia, rekrutując żołnierzy i tworząc oddziały, czerpiąc z funduszów majątku rodziny Schaffgottsch. Hans Ullrich von Schaffgotsch miał powiązania z generałem Wallenstein, co po jego upadku i zamordowaniu, doprowadziło do egzekucji samego Hansa Ullricha. Tobias Praetorius skorzystał na zmianach majątkowych rodziny von Schaffgotsch, bo posiadając hipotekę na ich majątku, był w stanie wykupić dla siebie ich posiadłość ziemską. Dzięki temu następne generacje rodziny należały do czeskiej szlachty i ta pozycja społeczna była warunkiem trwałego zabezpieczenia rodzinnego majątku.